Bảo trì bo mạch, thiết bị điện tử là một hoạt động định kỳ, thường xuyên, và có kế hoạch chi tiết tại các nhà máy, doanh nghiệp lớn. Nhưng chúng thường bị xem nhẹ tại các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Là chủ của một xưởng sản xuất bạn thường xuyên nhắc nhở nhân viên của mình vệ sinh lau chùi phần cơ khí mỗi ngày, châm nhớt cho vòng bi mỗi tháng… Nhưng chưa bao giờ bạn có kế hoạch cho việc vệ sinh tủ điện, bảo trì bo mạch. Đây là một sai lầm lớn, vì chính bo mạch và hệ thống điều khiển của máy là nơi tiềm ẩn rủi ro cao về cháy nổ và các hư hỏng nghiêm trọng. VINREPAIR hiện đang cung cấp tất cả các dịch vụ bảo trì điện, điện tử giúp bạn hạn chế những rủi ro này.
Bảo trì bo mạch, thiết bị điện tử – Bài học thú vị từ Toyota
Năm 2012 khi đang làm việc cho một công ty điện tử tại Tokyo Nhật bản, nhóm kỹ sư chúng tôi nhận được một dự án sửa chữa cánh tay robot trên dây truyền lắp ráp ô tô của tập đoàn Toyota. Sau khi sửa chữa thành công phía Toyota trả thêm cho chúng tôi một khoản phí khá lớn (lớn hơn rất nhiều so với tiền công sửa chữa) để phân tích nguyên nhân gốc rễ của hư hỏng.
Lần đó, robot không hoạt động được vì bị đứt cầu chì trong bo mạch nguồn và những câu hỏi mà các kỹ sư tại Toyota đặt ra với nhóm chúng tôi là:
– Tại sao cầu chì lại bị đứt?
– khoảng bao lâu nữa thì cầu trì sẽ đứt lại?
– Điều gì đảm bảo rằng trong tháng tới cầu chì sẽ không đứt lại?
Đó là một thách thức lớn với nhóm.
Bằng việc sử dụng các thiết bị hiện đại (như máy X ray, máy phân tích quang phổ, kính hiển vi điện tử) cùng sự hợp tác của các trung tâp nghiên cứu tại Tokyo, chúng tôi cũng tìm ra được câu trả lời chính xác và gửi họ một bảng báo cáo chi tiết.
Ngày kết thúc dự án tôi tò mò hỏi kỹ sư QA của Toyota rằng tại sao anh lại trả một khoản phí lớn như vậy chỉ để đi tìm nguyên nhân hư hỏng của 1 cái cầu chì trong khi lỗi đã được khắc phục và dây truyền đã hoạt động trở lại rồi? Dưới đây là lời giải thích đầy thuyết phục của anh ấy mà tôi còn nhớ mãi.
Khi một khâu trong dây truyền ngừng hoạt động, thì các khâu khác không thể hoạt động, dẫn tới toàn phân xưởng không thể hoạt động.
Tổng nhân công trong phân xưởng là 3000 người, nếu dây truyền dừng hoạt động 30 phút để các bạn thay cầu trì thì tổng số thời gian bị tổn thất là: 30 x 3000 = 90000 phút
Tồng số giờ công là: 90000 phút : 60 = 1500 giờ
Giá một giờ công trung bình là 3000 yên, như vậy tổng tồn thất dây truyền dừng 30 phút để thay cầu trì là: 1500 x 3000 =4,500,000 yên (tương đương 1.2 tỷ VND)
1.2 tỷ đồng cho 30 phút dừng line để thay cầu chì quả là một số tiền không nhỏ đúng không? nhưng đó mới chỉ là phần nổi của tảng băng. Phần chìm là gì?
Anh giải thích thêm, ngoài ra khi bộ phận sản xuất bị delay thì các bộ phận khác đằng sau nó cũng sẽ bị delay. Thời gian delay của công đoạn sau thường sẽ dài hơn rất nhiều so với công đoạn trước (bạn tới sân bay trễ 10 phút, bạn bị lỡ chuyến bay và phải lên chuyến ngày hôm sau, như vậy bạn sẽ tới Newyork trễ 1 ngày thay vì là 10 phút). Sản xuất cũng như vậy, thậm chí còn nghiêm trọng hơn, nếu không kịp giao hàng để đóng công, bạn có thể phải đợi cả tháng cho chuyến tầu tiếp theo. Kéo theo là nguy cơ mất khách hàng và những thiệt hại không thể đo đếm được.
Nếu chúng tôi biết được nguyên nhân hư hỏng, dự đoán được thời gian hư hỏng, chúng tôi sẽ có kế hoạch thay thế bảo trì vào những ngày nghỉ, như vậy sẽ không ảnh hưởng tới tiến độ sản xuất, và tránh được những rủi ro kể trên.
Bảo trì bo mạch, thiết bị điện tử mang lại những lợi ích gì?
Từ câu chuyện trên của Toyota chắc bạn cũng phần nào hiểu được tầm quan trọng của việc bảo trì bo mạch, thiết bị điện tử, dưới dây VINREPAIR xin tổng hợp lại 6 lợi ích chính khi bạn tiến hành bảo trì bo mạch, thiết bị điện tử.
Sửa chữa một cách chủ động, phòng ngừa hư hỏng
Bo mạch hay máy móc thiết bị điện từ cũng như cơ thể con người, chúng sẽ bị lão hóa, hao mòn theo thời gian. Ngoài ra dưới tác động của các tác nhân bất lợi từ môi trường như độ ẩm cao, rung động … một vài bộ phận trong thiết bị có thể đang bị oxy hóa, hoặc xuất hiện vết nứt tế vi. Đây chính là những mần mống để gây nên những hư hỏng nghiêm trọng. Nếu không được khắc phục kịp thời, máy móc của bạn sẽ có nguy cơ trục trặc bất cứ lúc nào.
Khi một thiết bị của bạn bị trục trặc có thể cả dây truyền sản xuất hay kinh doanh của bạn bị dãn đoạn, nhân công sẽ phải chờ đợi.
Nếu bạn chủ động kiểm tra, bảo trì định kỳ, thay thế kinh kiện hao mòn trong những giờ dây truyền không hoạt động hay những ngày nghỉ thì bạn có thể tránh được những hư hỏng thông thường và giảm thời gian chết máy.
Nâng cao độ chính xác của thiết bị, giảm phế phẩm
Sự hao mòn theo thời gian của các linh kiện, thiết bị điện tử là điều không thể tránh khỏi, chúng diễn ra ngay cả khi bạn không sử dụng máy. Có thể chúng đủ lớn để gây ra những hỏng hóc khiến máy móc dừng hoạt động, nhưng có thể đã gây ra những sai số nhất định làm máy hoạt động không chính xác dẫn tới tỷ lệ phế phẩm cao.
Việc bảo trì, thay thế, tinh chỉnh lại sẽ giúp máy hoạt động chính xác trở lại, từ đó giảm thiểu sai số và số sản phẩm lỗi.
Tăng tốc độ xử lý, nâng cao năng xuất của máy
Máy móc thiết bị chạy chậm nguyên nhân không chì là do phần cơ khí (vòng bi lão hóa, thiếu nhớt, thiếu nước làm mát…) mà đôi khi còn do hệ thống điện, hệ điều hành của máy. Dưới dây là một vài ví dụ.
- Trở kháng của điện trở hay điện dung của tụ điện trên bo mạch tăng làm tăng thời gian khởi động máy.
- Màn hình cảm ứng bị lão hóa khiến đáp ứng chậm, nhấn nhiều lần mới nhận lệnh
- Bộ nhớ bị đầy làm giảm tốc độ xử lý
- Hệ điều hành quá cũ khiến thiết bị chạy ì ạch
…
Với việc bảo trì bạn sẽ phát hiện và xử lý những vấn đề trên, giúp nâng cao hiệu xuất xử dụng máy, từ đó cải thiện đáng kể được năng xuất của dây truyền.
Cải thiện độ bền, kéo dài tuổi thọ của thiết bị
Đây là điều dễ hiểu, bằng việc kiểm tra, bảo trì định kỳ thì ngay khi bo mạch, máy móc có những dấu hiệu lão hóa, hao mòn đầu tiên bạn đã đưa ra các giải pháp khắc phục ngay nên sẽ tránh được những bệnh nghiêm trọng, giúp máy móc thiết bị hoạt động một cách ổn định và bền bỉ hơn.
Tiết kiệm chi phí sửa chữa
Việc bảo trì thường xuyên sẽ giúp bạn tìm thấy và khắc phục sớm những hư hỏng của các bộ phận, linh kiện trên bo mạch, thiết bị điện tử, từ đó tránh được các hư hại, hỏng hóc lớn. Điều này sẽ giúp bạn tiết kiệm đáng kể chi phí bảo hành và chi phí sửa chữa máy.
Tiết kiệm điện năng vận hành máy móc, dây truyền
Nếu không được bảo hành, vệ sinh định kỳ, rất nhiều linh kiện trên bo mạch hat thiết bị của bạn đang hoạt động không hết hiệu suất, sinh ra sự lãng phí năng lượng. Ví dụ như thay vì điện năng được chuyển hóa hết thành cơ năng thì chúng lại được chuyển hóa thành nhiệt năng, làm nóng máy hao tổn năng lượng.
Ngược lại khi máy móc thiết bị bảo trì, giữ trong trạng thái sạch sẽ, các linh kiện, bộ phận bên trong hoạt động hết hiệu suất sẽ làm giảm sự hao phí điện năng cho doanh nghiệp của.
Dịch vụ bảo trì bo mạch, thiết bị điện tử tại VINREPAIR bao gồm những gì
Thay thế các linh kiện lão hóa, hao mòn theo thời gian
Linh kiện nào cũng bị lão hóa, hao mòn theo thời gian nhưng 7 loại linh kiện dưới đây là bị tiêu hao rõ rệt nhất. Tại trung tâm bảo trì sửa chữa VINREPAIR chúng tôi sẽ tiến hành kiểm tra, đánh giá mức độ tiêu hao của từng linh kiện và thay thế chúng mang lại sự ổn định cho thiết bị của bạn
- Pin
- Tụ điện
- Relay, cầu giao, actomat
- Công tắc, nút nhấn, bàn phím
- Đầu nối cáp cable connector
- Chổi than động cơ, motor điện
- Vòng bi trong động cơ
Chuẩn đoán các linh kiện có nguy cơ hư hỏng, dự báo thời gian hư hỏng
Với kinh nghiệm và data từ việc kiểm tra và sửa chữa hơn 15000 bo mạch và thiết bị điện tử khách nhau, cùng việc ứng dụng các công nghệ mới nhất trong ngành, VINREPAIR sẽ chuẩn đoán và dự báo chính xác linh kiện có nguy cơ hư hỏng cao và dự báo thời gian hư hỏng của chúng. Dựa trên kết quả đó chúng tôi sẽ giúp bạn lập kế hoạch bảo trì và thay thế hợp lý nhất.
Hàn lại bo mạch
Theo thời gian, các mối hàn trên bo mạch sẽ bị lão, xuất hiện các vết nứt tế vi làm thiết bị bị chập chờn, lúc chạy lúc không. Tại VINREPAIR các kỹ sư của chúng tôi sẽ kiểm tra phát hiện các mối hàn hở, vết nứt tế vi bằng kính hiển vi điện tử và hàn lại bằng loại chì hàn tiêu chuẩn công nghiệp giúp kéo dài tuổi thọ của bo, nâng cao tính ổn định của thiết bị.
Gia cố các đường mạch bị oxy hóa, bong chóc
Đường mạch là thứ mỏng manh nhất trên bo, nhất là các bo điều khiển, có những đường mạch chỉ nhỏ như cọng tóc. Theo thời gian chúng sẽ bị oxy hóa, bong chóc, đặc biệt là trong điều kiện khí hậu nóng ẩm như ở Việt nam.
Với đôi tay khéo léo của những người thợ dầy dặn kinh nghiệm, cùng sự hỗ trợ của kính hiển vi điện tử chúng tôi sẽ nối, gia cố các đường mạch này một cách vô cùng thẩm mỹ và chắc chắn, giúp máy móc của bạn có thể chạy bền bỉ thêm một thời gian dài.
Sơn phủ lại lớp chống oxy hóa
Máy móc thiết bị hiện nay phần lớn được nhập khẩu từ châu âu, Nhật bản hay Hàn quốc nơi có khí hậu ôn đới lạnh và khô nên bo mạch và các linh kiện chỉ được phủ một lớp chống oxy hóa rất mỏng (hoặc không được phủ). khi làm việc trong môi trường nóng, ẩm tại Việt nam lớp bảo vệ này sẽ bị bong chóc, dẫn tới mạch in và linh kiện bị oxy hóa. Trong quá trình bảo trì tại VINREPAIR, sau khi vệ sinh sạch sẽ chúng tôi sẽ tiến hành sơn phủ lớp chống oxy hóa này để bảo vệ cho bo mạch của bạn.
Bổ xung kem tản nhiệt, miếng tản nhiệt
CPU và các linh kiện công xuất khi làm việc luôn sản sinh ra nhiệt, Chúng sẽ được tản nhiệt nhờ các tấm tản nhiệt bằng kim loại (nhôm hoăc đồng). Để tăng hiệu ứng truyền nhiệt giữa linh kiện và tấm tản nhiệt người ta sẽ bôi lên một lớp kem tản nhiệt, hoặc lót một tấm màng đặc biệt (truyền nhiệt, nhưng không truyền điện). Theo thời gian dưới tác động của nhiệt độ lớp kem hay màng này bị biến tính, khiến nhiệt lượng trên linh kiện không được giải phóng gây hư hỏng và cháy nổ. Khi kiểm tra hay bảo trì các kỹ sư của chúng tôi sẽ bổ xung, thay mới giúp linh kiện tản nhiệt tốt hơn, nâng cao tuổi thọ và giảm thiểu nguy cơ cháy nổ do quá nhiệt.
Audit bộ nhớ, cập nhật hệ điều hành
Như chúng tôi đã phân tích ở mục 2, sau một thời gian hoạt động thiết bị của bạn có thể bị đầy bộ nhớ, hay hệ điều hành bị lỗi thời, khiến thiết bị hoạt động chậm hoặc kết nối với các thiết bị khác một cách không ổn định. Các kỹ sư công nghệ tại VINREPAIR sẽ truy vết và khắc phục triệt để lỗi này. Trong trường hợp cần thiết chúng tôi sẽ nâng cấp hệ điều hành cho máy của bạn
Vệ sinh bảng mạch, hộp điều khiển, tủ điện
Như trong bài viết các nguyên nhân hư hỏng của bo mạch, chúng tôi đã phân tích. Bụi kim loại có thể gây chập cháy, bụi mịn là tác nhân số 1 gây nên sự quá nhiệt cho bo mạch, thiết bị điện tử. Nhưng công nhân vận hành máy của bạn thường sẽ e ngại, không giám vệ sinh bo mạch, tủ điện hay bảng điều khiển. Vì để thực hiện chúng cần có những kỹ năng nhất định và nếu thực hiện sai dẫn tới rủi ro hỏng hóc. Bằng kỹ thuật và thiết bị chuyên dụng, VINREPAIR sẽ loại bỏ hoàn toàn bụi và những dị vật trên bo mạch, hệ thống điều khiển của bạn.
Nên bảo trì bo mạch thiết bị điện tử vào thời gian nào?
Khi máy móc đã hết thời gian bảo hành
Không phải ngẫu nhiên mà nhà sản xuất đưa ra các chính sách như bảo hành 1 năm, 2 năm, 3 năm… các con số này được tính toán dựa trên tuổi thọ của những linh kiện có thời gian hao mòn nhanh như tụ hóa, pin , relay…Do đó khi vừa qua thời gian bảo hành, các thiết bị thường hay bị trục trặc, hoạt động không ổn định. Chính vì vậy để tránh hư hỏng khi vừa hết thời gian bảo hành, bạn nên tiến hành kiểm tra bảo trì các linh kiện tiêu hao theo thời gian và có kế hoạch thay thế phù hợp.
Khi máy móc nghỉ một thời gian dài không hoạt động
Hao mòn, hư hỏng đôi khi không phải xuất hiện khi thiết bị đang trong thời gian hoạt động mà ngay cả khi thiết bị không hoạt động. Điều này rõ rệt hơn đối với thiết bị điện tử. Rất nhiều máy móc, thiết bị điện tử đang hoạt động bình thường nhưng sau các kỳ nghỉ dài thì tự nhiên không hoạt động nữa. Có rất nhiều nguyên nhân như do tụ hóa hư hỏng do lâu ngày không phóng, tích điện. Do chuột và côn trùng tấn công hay do bị oxy hóa… Chính vì vậy với mỗi kỳ nghỉ dài bạn nên tiến hành bảo trì kiểm tra thiết bị. Nếu máy hoạt động 24/7 thì tốt nhất là bạn nên bảo trì ngay trong các ngày nghỉ vì như vậy sẽ không làm dãn đoạn công việc sản xuất kinh doanh cảu bạn.
Bảo trì định kỳ
Bảo trì định kỳ là chìa khóa giúp ngăn ngừa hư hỏng và kéo dài tuổi thọ của máy móc nói chung và thiết bị điện từ nói riêng. Là người phụ trách việc quản lý máy hóc hay chủ doanh nghiệp bạn nên có một file quản lý tất cả các thiết bị điện tử và lập kế hoạch bảo trì định kỳ cho chúng, điều chỉnh phù hợp với lịch sản xuất kinh doanh của công ty. Những việc đơn giản như việc kiểm tra vệ sinh tủ điện, che chắn hộp điều khiển, kiểm tra quạt làm mát… bạn có thể giao phó cho đội cơ điện trong nhà máy hay thợ vận hành máy. Còn các thao tác phức tạp hơn như thay thế linh kiện, hàn lại bo mạch… bạn nên ủy thác cho các đơn vị bảo trì sửa chữa chuyên nghiệp.
Những biểu hiện của máy móc thiết bị cho thấy máy cần được bảo trì ngay lập tức
Ngay khi thiết bị chập chờn, máy móc dây truyền có những dấu hiệu bất ổn định bạn nên tiến hành bảo trì sửa chữa ngay. Vì khi lỗi càng được phát hiện sớm thì càng dễ khắc phục và ít tốn kém hơn. Đôi khi chỉ vì những hư hỏng nhỏ bên trong bo mạch nhưng nếu không được phát hiện kịp thời có thể dẫn tới cháy nổ hoặc IC chương trình bị lỗi, khi đó việc sửa chữa sẽ tốn rất nhiều thời gian và tiền bạc. Dưới đây VINREPAIR cin tổng hợp lại các triệu chứng bất thường trên thiết bị mà nếu gặp phải bạn nên tiến hành bảo trí ngay lập tức
- Máy chạy không ổn định, lúc chạy lúc không
- Máy lỗi, tắt đi khởi động lại thì được
- Nút nhấn hoặc màn hình HMI không nhạy, ấn nhiều lần mới nhận
- Màn hình máy bị mờ, nhiễu, sọc dưa
- Bo mạch, thiết bị phát ra mùi khó chịu
- Một số linh kiện trên bo mạch bị nóng bất thường
- Một số linh kiện bị biến dạng hoặc, ngả màu
- Tụ điện bị phù nề, chảy nước
- Bo mạch, linh kiện có dấu hiệu bị oxy hóa
- Đèn cảnh báo hết pin trên thiết bị chuyển sang màu vàng hoặc nhấp nháy
- Cuộn cảm, biến áp hoặc relay trên bo phát ra các tiếng động lạ
- Máy hoạt động không chính xác, lượng phế phẩm tăng một cách bất thường
Các loại máy móc, thiết bị điên tử đã và đang được bảo trì tại trung tâm của VINREPAIR
- Bo mạch điện tử các loại
- Biến tần (inverter)
- Khởi động mềm (soft starter)
- Bộ điều khiển động cơ servo (servo driver)
- Động cơ servo (servo motor)
- Động cơ bước (step motor)
- Encoder
- Motor công nghiệp
- Máy bơm công nghiệp
- Nguồn điện
- Máy phát điện
- Cục lưu điện UPS
- Màn hình CTR, HMI, LCD
- Bộ lập trình PLC
- Modul IO
- Bộ chuyển đổi tín hiệu A/D, D/A
- Máy tính công nghiệp
- Robot công nghiệp
- Bảng điều khiển điện tử
- Tủ điều khiển, tủ điện các loại
- Bộ định thời timer, Bộ đếm counter
- Bộ điều khiển, kiểm soát nhiệt độ
- Máy gia công CNC
- Máy laser
- Máy in offset
- Máy đùn, thổi nhựa
- ……
Bài viết liên quan: